Fibromyalgie / Chronisch Pijnsyndroom

Wat is fibromyalgie?

Fibromyalgie, ook wel chronisch pijnsyndroom genoemd, is een aandoening die wordt gekenmerkt door chronische spier- en gewrichtspijn, stijfheid, vermoeidheid, slaapproblemen en cognitieve klachten (“fibro fog”). Rust biedt vaak geen verlichting en klachten kunnen maanden tot jaren aanhouden. Vooral vrouwen tussen de 20 en 60 jaar worden getroffen.

Biochemische achtergrond

Fibromyalgie heeft een sterke link met verstoringen in het zenuwstelsel, het immuunsysteem en de energiehuishouding.

HPA-as en stress
Chronische stress activeert de hypothalamus-hypofyse-bijnieras (HPA-as). Dit leidt tot verhoogde cortisolspiegels, die op lange termijn immuuncellen ontregelen en ontstekingsprocessen versterken.

Serotonine en het IDO-pathway
Serotonine is essentieel voor stemming, slaap en pijndemping. Bij fibromyalgie zien we vaak een tekort, veroorzaakt door een verschuiving in het tryptofaanmetabolisme (IDO-pathway). Hierbij wordt tryptofaan niet meer omgezet naar serotonine, maar naar kynurenine. Dit vermindert de serotoninebeschikbaarheid en versterkt pijn- en vermoeidheidsklachten.

Mitochondriën en energiehuishouding
Veel patiënten hebben een verminderde mitochondriale functie. Hierdoor daalt de ATP-productie, wat leidt tot vermoeidheid, spierstijfheid en een verhoogde productie van melkzuur bij inspanning. Dit verklaart deels de “zware benen” en lage belastbaarheid.

Darmklachten
De darm-barrière speelt een sleutelrol. Bij verhoogde doorlaatbaarheid (“leaky gut”) komen toxines en onverteerde voedselbestanddelen in de bloedbaan terecht, wat het immuunsysteem activeert. Dit draagt bij aan ontstekingen en serotoninedisbalans, aangezien 90% van de serotonine in de darmen wordt aangemaakt.

Voeding bij fibromyalgie

Voeding beïnvloedt direct het immuunsysteem, de energiehuishouding en de aanmaak van neurotransmitters.

• Vermijden: geraffineerde suikers, transvetten, pesticiden en E-nummers verhogen oxidatieve stress en ontstekingsactiviteit
• Aanraden: voeding rijk aan antioxidanten, gezonde vetten (vette vis, olijfolie), vezels en B-vitaminen ondersteunt mitochondriën en darmen
• Ketogeen dieet: door de lage koolhydraatinname en hoge vetinname schakelt het lichaam over op vetverbranding. Dit verbetert de mitochondriale functie, verhoogt de energieproductie in de hersenen en kan klachten bij o.a. epilepsie en Alzheimer verminderen

Supplementen bij fibromyalgie

Omdat oxidatieve stress en mitochondriale disfunctie centraal staan, zijn specifieke supplementen effectief:

• Q10: essentieel voor de elektronentransportketen
• Alfa-liponzuur: recycleert antioxidanten (C, E, Q10, glutathion) en passeert de bloed-hersenbarrière. Werkt ondersteunend bij neurodegeneratieve klachten
• L-carnitine en acetyl-L-carnitine: transporteren vetzuren naar de mitochondriën, verbeteren energieproductie en beschermen hart en hersenen
• NAC (N-acetyl-cysteïne): verhoogt glutathion, de belangrijkste intracellulaire antioxidant
• Melatonine: werkt als krachtige antioxidant in mitochondriale membranen en ondersteunt slaapkwaliteit
• B-vitamines (B1, B3, B6, B11, B12): essentieel voor citroenzuurcyclus en neurotransmitteraanmaak
• Mineralen: magnesium, zink, koper, mangaan en ijzer spelen een rol in enzymatische processen

Leefstijl en beweging

Krachttraining stimuleert de vorming van nieuwe mitochondriën en verwijdert beschadigde mitochondriën. Dit verhoogt de aerobe capaciteit en vermindert melkzuuropbouw. Nuchter bewegen en vasten verbeteren de insulinegevoeligheid. Stressmanagement en slaap zijn cruciaal om de HPA-as te reguleren.

Essentiële oliën

Essentiële oliën kunnen verlichting bieden bij pijn, spanning en vermoeidheid.

• Pepermunt: stimuleert de doorbloeding, geeft een verkoelend/tintelend effect en kan spierpijn verlichten
• Lavendel: ontspannend en slaap bevorderend
• Rozemarijn: stimuleert de circulatie en werkt verfrissend bij mentale vermoeidheid

Op dit artikel zijn de algemene voorwaarden van toepassing. De informatie in dit artikel is informatief van aard en niet bedoeld als persoonlijk medisch advies. Oerlogisch kan geen aansprakelijkheid aanvaarden voor: direct of indirect geleden schade die het gevolg zou kunnen zijn van het toepassen van de informatie en/of het wel of niet aanbieden van bepaalde informatie.